برای پاسخ به این سوال از چند آیه قبل شروع می کنیم. خداوند در آیه 101 سوره توبه می فرماید:
وَمِمَّنْ حَوْلَكُم مِّنَ الْأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ ۖ وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ ۖ مَرَدُوا عَلَى النِّفَاقِ لَا تَعْلَمُهُمْ ۖ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ ۚ سَنُعَذِّبُهُم مَّرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَىٰ عَذَابٍ عَظِيمٍ [٩:١٠١]
گروهى از عربهاى باديه‌نشين كه گرد شما را گرفته‌اند منافقند و گروهى از مردم مدينه نيز در نفاق اصرار مى‌ورزند. تو آنها را نمى‌شناسى، ما مى‌شناسيمشان و دو بار عذابشان خواهيم كرد و به عذاب بزرگ گرفتار مى‌شوند.
این آیه در مورد منافقین اطراف مومنین و پیامبر است و در آن دو نکته وجود دارد:
1) خداوند به پیامبر میگوید تو آنان را نمیشناسی و ما آنان را میشناسیم.( پس چطور ادعا میکنند که پیامبر ناظر اعمال است ؟؟؟)
2) در مورد افرادی صحبت می کند که در اطراف پیامبر وجود دارد و مسلما در بستر این آیه، پیامبر زنده بوده است.
در ادامه خداوند به توضیح گروه بعدی می پردازد. گروهی که در بعضی مواقع رفتار منافق گونه و نادرست از خود نشان می دهند و در بعضی موارد رفتار درستی را انجام می دهند و رفتار خوب و بد آن ها با هم آمیخته شده است. خداوند درباره این افراد می فرماید :
وَآخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحًا وَآخَرَ سَيِّئًا عَسَى اللَّهُ أَن يَتُوبَ عَلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ [٩:١٠٢]
و گروهى ديگر به گناه خود اعتراف كردند كه اعمال نيكو را با كارهاى زشت آميخته‌اند. شايد خدا توبه‌شان را بپذيرد، زيرا خدا آمرزنده و مهربان است.
بنابراین خداوند به این نوع افراد که به نفاق خود اعتراف کرده اند ولی رفتار آن ها به طور کامل اصلاح نشده است می فرماید که رفتار درست از خود نشان دهند و رسول و مومنان شاهد این رفتار خواهند بود چراکه این افراد در بین مومنین زندگی می کنند.
وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ ۖ وَسَتُرَدُّونَ إِلَىٰ عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ [٩:١٠٥]
بگو: عمل كنيد، خدا و پيامبرش و مؤمنان اعمال شما را خواهند ديد و شما به نزد داناى نهان و آشكارا بازگردانده مى‌شويد و او از اعمالتان آگاهتان خواهد كرد.
و در انتهای آیه می بینیم که در نهایت خداوندی که دانان نهان و آشکار است، آن ها را از اعمالشان آگاه می کند چراکه فقط خداوند است که از اعمال آشکار و نهان انسان آگاهی دارد.