علت مسمی شدن اسحاق در تورات به فرزند یگانه آن است که اسحاق است که فرزند بشارت الهی است و در ذریه اسحاق است که خداوند حکم و کتاب و نبوت را قرار داده است (قوم بنی اسرائیل و انبیاء کثیر آن نوادگان اسحاق بودند). از این جهت است که اسحاق به "فرزند یگانه" مسمی شده و از اسماعیل مستثنی شده است:
خدا گفت: «به تحقیق زوجه ات ساره برای تو پسری خواهد زایید، و او را اسحاق نام بنه، و عهد خود را با وی استوار خواهم داشت، تا با ذریت اوبعد از او عهد ابدی باشد. 20 و اما در خصوص اسماعیل، تو را اجابت فرمودم. اینک او را برکت داده، بارور گردانم، و او را بسیار کثیر گردانم. دوازده رئیس از وی پدید آیند، و امتی عظیم از وی بوجود آورم. 21 لکن عهد خود را با اسحاق استوار خواهم ساخت، که ساره او را بدین وقت در سال آینده برای تو خواهد زایید.» (تورات صحیفه پیدایش فصل 17 آیات 19 تا 21)
مطابق وعده خداوند در آیات فوق، زن و شوهری که بسیار پیر شده و دیگر قابلیت فرزندآوری را از دست داده اند، به خواست خداوند صاحب فرزندی سالم خواهند شد! تا ابراهیم و سارا و همه اطرافیان، متوجه شوند که وعده الله حق است و اینکه پسری به اسم اسحاق بدنیا خواهد آمد که حکم و کتاب و نبوت در خاندان وی قرار داده خواهد شد و از او ذریه ای کثیر و انبیاءیی کثیر بوجود خواهند آمد . از اینروست که اسحاق "فرزند یگانه" ابراهیم نام گرفته و از اسماعیل مستثنی شده است.
قرآن نیز فرزند بشارت بودن اسحاق را صراحتا تصدیق کرده است که وجه تمایز اسحاق از اسماعیل است:
وَامْرَأَتُهُ قَائِمَةٌ فَضَحِكَتْ فَبَشَّرْنَاهَا بِإِسْحَاقَ وَمِن وَرَاءِ إِسْحَاقَ يَعْقُوبَ ﴿هود: ٧١﴾
و زن ابراهیم ايستاده بود. خنديد. پس وى را به اسحاق و از پى اسحاق به يعقوب بشارت داديم.
نتیجه
علت مسمی شدن اسحاق به فرزند یگانه در تورات آن است که اسحاق فرزند بشارت و فرزند عهد است. یعنی هم الله بشارت تولد اسحاق را که معجزه ای بود به ابراهیم و سارای سالخورده داد و هم اینکه مشخص کرد که خداوند حکم و کتاب و نبوت را در خاندان اسحاق قرار خواهد داد. آیات تورات تاکید کرده اند که اسماعیل نیز ذیل نظر خداوند رشد و نمو خواهد کرد و برکت داده خواهد شد، لیکن عهدالهی در ذریت اسحاق قرار داده می شود. همانطور که می دانیم این عهد مسجل شد و از اسحاق ذریه ای بوجود آمد که بنی اسرائیل نام گرفت. و در بنی اسرائیل بود که حکم و کتاب و نبوت قرار داده شد. از اینروست که اسحاق به فرزند یگانه مسمی شده است.